Мұрагердің дүниеге келуі - адам өміріндегі ең жағымды және маңызды оқиға. Алайда, балада қан тобы мен резус-факторын анықтаған кезде нәтижелерді көріп, көптеген ата-аналар мына сұрақты қояды - бала неге ата-аналарының бірінің қан тобын мұра етпеді?
Резус-факторы оң ата-аналары бар отбасында теріс резус-факторы бар баланың дүниеге келуі түсініспеушілікті, кейде тіпті - сенімсіздікті тудырады. Ерлі-зайыптылардың адалдығына күмән келтіреді. Бұл жағдайға таңқаларлықтай ештеңе жоқ. Бұндай жауапты мәселеге қарапайым түсініктеме беруге болады. Біз сіздермен мына ақпаратты бөлісеміз.
Баланың қан тобы (1-кесте)
• Мендель заңына сәйкес I-қан тобы бар ата-аналарда А- және В типті антигендері жоқбалалар болады.
• I-ші және II-ші қан тобы бар жұбайларда - тиісті қан топтары бар балалар туады. Дәл осындай жағдай I және III топтарға да тән.
• ІV қан тобындағы адамдар І-қан тобын қоспағанда, олардың серіктесінде қандай антигендер болғанына қарамастанбалалары кез-келген қан тобында болуы мүмкін.
• II және III қан топтарының иелері біріккен кезде баланың осы қан топтарының қайсысын иеленетінін болжап айту мүмкін емес. Олардың балаларында бірдей ықтималдығы бар төрт қан тобының кез-келгені болуы мүмкін.
• Ережеге бағынбайтын «Бомбей феномені» деп аталатын ерекшелік бар. Кейбір адамдарда фенотипте А және В антигендері болады, бірақ фенотиптік түрде білінбейді. Шынымен де, бұндай өте сирек кездеседі және негізінен үнділер арасында, атауы да сол себепті осылай аталған.
Резус-фактор (2-кесте)
Резус-фактор - бұл 85% адамдарда қызыл қан жасушаларының мембраналарында орналасқан липопротеид ақуызы (олар оң резус деп саналады). Ол болмаған жағдайда олар резусы теріс қан дегенді білдіреді. Бұл көрсеткіштер Rh латын әріптерімен, сәйкесінше «+» немесе «-» белгісімен көрсетіледі. Резусты зерттеу үшін, әдетте, бір жұп генді қарастырамыз.
Rh (+) оң резус-фактор DD немесе Dd деп белгіленеді және доминантты болып табылады, ал теріс Rh (-) - dd, рецессивті.
Гетерозиготалы резуспен (Dd) адамдардың бірігуінен олардың балалары 75% жағдайда оң резус алады, ал қалған 25% -да теріс болады.
Ата-анасы: Dd x Dd. Балалар: DD, Dd, dd. (ретімен көбейтіңіз!).
Гетерозиготалы резусы-теріс анадан резус-қайшылықты баланың туылуынан пайда боладынемесе генде бірнеше ұрпақтардан бері сақталуы мүмкін.
